Cuốn sách Giết con chim nhại không né tránh bất kỳ vấn đề nào, gai góc hay lớn lao, sâu xa hay phức tạp: nạn phân biệt chủng tộc, những định kiến khắt khe, sự trọng nam khinh nữ… Góc nhìn trẻ thơ là một dấu ấn đậm nét và cũng là đặc sắc trong Giết con chim nhại. Trong sáng, hồn nhiên và đầy cảm xúc, những câu chuyện tưởng như chẳng có gì to tát gieo vào người đọc hạt mầm yêu thương.
Gần 50 năm từ ngày đầu ra mắt, Giết con chim nhại, tác phẩm đầu tay và cũng là cuối cùng của nữ nhà văn Mỹ Harper Lee vẫn đầy sức hút với độc giả ở nhiều lứa tuổi.
Thông điệp yêu thương trải khắp các chương sách là một trong những lý do khiến Giết con chim nhại giữ sức sống lâu bền của mình trong trái tim độc giả ở nhiều quốc gia, nhiều thế hệ. Những độc giả nhí tìm cho mình các trò nghịch ngợm và cách nhìn dí dỏm về thế giới xung quanh. Người lớn lại tìm ra điều thú vị sâu xa trong tình cha con nhà Atticus, và đặc biệt là tình người trong cuộc sống, như bé Scout quả quyết nói “em nghĩ chỉ có một hạng người. Đó là người”.
Trích đoạn:
Bố Atticus đúng. Có lần ông nói bạn không bao giờ thực sự biết một người cho đến khi bạn ở vào địa vị của họ và cư xử theo kiểu của họ. Chỉ đứng bên hàng hiên nhà Radley cũng đủ.
Đèn đường mờ đi dưới hàng mưa bụi đang rơi. Trên đường về nhà, tôi cảm thấy mình rất già, nhưng chỉ nhìn vào chóp mũi mình tôi có thể thấy những hạt sương tuyệt đẹp, nhưng hai mắt tập trung nhìn vào một chỗ quá gần làm tôi chóng mặt nên tôi bỏ trò đó. Trên đường về nhà, tôi nghĩ nói với Jem về chuyện này vào ngày mai mới hay làm sao. Anh sẽ tức điên lên vì bỏ lỡ nó đến độ anh sẽ không nói chuyện với tôi trong nhiều ngày. Khi đi về nhà, tôi nghĩ Jem và tôi sẽ lớn lên nhưng không còn nhiều điều gì cho chúng tôi học, có lẽ trừ môn đại số.
Tôi chạy lên những bậc tam cấp vào nhà. Bác Alexandra đã đi ngủ, và phòng của bố Atticus tối thui. Tôi sẽ xem Jem tỉnh lại chưa. Bố Atticus trong phòng của Jem, ngồi cạnh giường. Bố đang đọc một cuốn sách.
“Jem thức chưa?”
“Ngủ ngon lành. Tới sáng nó mới thức.”
“Ô, bố ngồi suốt với anh ấy hả?”
“Chỉ một chút nữa thôi. Đi ngủ đi, Scout. Con đã trải qua một ngày dài rồi.”
“Ơ, con muốn ở lại với bố một lát.”
“Tùy con,” bố Atticus nói. Chắc phải quá nửa đêm, và tôi bối rối bởi sự đồng ý dễ chịu của ông. Tuy nhiên ông khôn ngoan hơn tôi: ngay lúc ngồi xuống tôi đã cảm thấy buồn ngủ.
“Bố đọc gì vậy?” Tôi hỏi.
Bố Atticus lật qua cuốn sách. “Sách của Jem. Tên là The Gray Ghost.”
Tôi chợt tỉnh hẳn. “Sao bố lấy cuốn đó?”
“Cục cưng, bố không biết. Bố chỉ lấy đại. Một trong mấy thứ bố chưa đọc,” ông nói rõ ràng.
“Đọc lớn lên đi, bố Atticus. Nó thấy ghê lắm.”
“Không,” ông nói. “Bữa nay con sợ thế là đủ rồi. Truyện này quá….”
“Bố Atticus, con không sợ.”
Ông nhướn mày và tôi phản đối, “Ít ra cũng không cho đến khi con kể cho ông Tate nghe. Jem không sợ. Đã hỏi và nói anh ấy không sợ. Với lại, chẳng có gì thực sự đáng sợ trừ trong sách.”
Bố Atticus mở miệng định nói điều gì đó, nhưng ngậm miệng lại. Ông nhấc ngón tay ra khỏi chỗ giữa cuốn sách và lật trở lại trang đầu. Tôi xoay người qua và kê đầu vào gối ông. “Hừm,” ông đọc. “Con ma xám của Seckatary Hawkins, Chương một….”
Tôi quyết chí thức, nhưng mưa quá êm và căn phòng quá ấm và giọng của ông quá trầm và gối ông quá êm đến độ tôi ngủ mất.
Có vẻ như vài giây sau, giày ông thúc nhẹ vào sườn tôi. Ông đõ tôi dậy và đi với tôi về phòng tôi. “Vẫn nghe từng chữ bố đọc…” tôi lầm bầm, “…. đâu có ngủ gì đâu, nó kể về một con tàu và Fred ba ngón và cậu trai của Stoner….”
Ông tháo móc bộ quần áo liền quần của tôi, dựa tôi sát vào ông, và kéo bộ áo ra. Ông vịn tôi một tay còn tay kia với bộ đồ ngủ của tôi.
“Phải, tất cả họ đều nghĩ chính cậu trai của Stoner đang quậy tung ngôi nhà của câu lạc bộ và rắc mực văng tứ tung và….”
Ông dẫn tôi tới giường và đặt tôi ngồi xuống. Ông giơ hai chân tôi lên và đắp mền cho tôi.
“Và họ đuổi theo cậu ta và không bao giờ bắt được cậu ta vì họ không biết mặt mũi cậu ta trông ra sao, và bố Atticus này, khi cuối cùng họ thấy cậu ta, tại sao cậu ta không làm bất cứ chuyện gì trong những chuyện đó….. bố Atticus, cậu ta thực sự dễ thương.”